Fantasmagoria

  • by

Horror i groza pisana nie wystarczały kreatywnym twórcom. Historie na kartach papieru lub obrazy spektaklu budziły emocje, ale byli ludzie, którzy doskonale zdawali sobie sprawę, że człowiek potrzebuje więcej doznań, a złudzenie jeszcze bardziej podkręca nasze emocje. W 1792 roku Paul Philidor stworzył ruchomą latarnię magiczną, która mogła być oddalana i przybliżana do ekranu, co dawało większą przestrzeń w budowaniu cieni postaci, zwiększając lub zmniejszając ją w stosunku do publiczności. Dawało to efekt zbliżającej się zjawy, budząc w widzach niepokój i trwogę.

Ten rodzaj ekspresji z wykorzystaniem lamp magicznych, Philidor zaczerpnął z XVIII wiecznego spektaklu zwanego fantasmagorią, (z gr. phantasma – duch i agora – miejsce zebrań), czyli miejscem zebrań duchów. Spektakl taki polegał na wzbudzeniu strachu w publiczności przy użyciu fikcyjnych strasznych postaci i potworów za pomocą latarni magicznej. Postaci duchów zmarłych były uosobieniem nieżyjących osób publicznych, jak politycy, pisarze albo po prostu krewni kogoś z widowni.

Przerażające spektakle

Fantasmagoria nabrała jeszcze większej ekspresji, kiedy Étienne-Gaspard Robert (Robertson) udoskonalił magiczną latarnię wprowadzając fantaskop, ruchome urządzenie wyświetlające nie tylko slajdy, ale również powiększone obrazy przedmiotów znajdujących się wewnątrz siebie, np. czaszki. Robertson korzystał z asystentów, aktorów i kilku fantaskopów, dzięki czemu przedstawienie było niezwykle ekspresyjne, a obrazy wzbogacane były dodatkowymi akcesoriami jak lalki czy maski.

Atmosferę grozy podkreślały efekty dźwiękowe wytwarzane na żywo, jak krzyki, bicie dzwonów, odgłosy burzy, łamane drzewo i muzyka. Kolejnym efektem scenicznym, jaki wykorzystywał Robertson był dym. Wszystkie te elementy wzbudzały w widowni faktyczne przerażenie i lęk. Ówczesny spektakl grozy rozpoczynał się przemówieniem samego reżysera, Robertsona, który omawiał wcześniej widzom o czym będzie historia, przygotowując ich tym samym do pojawienia się duchów, zjaw czy czarownic.

W swoim dorobku reżyser ma spektakle o kuszeniu Św. Antoniego, tematy patriotyczne oraz tematy związane z Makbetem, nie zabrakło też opowieści o ożywianiu umarłych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *